Η εθνοκάθαρση των Ελλήνων της Μαύρης θάλασσας από τον Στάλιν…

Το συγκεκριμένο αρχείο το οποίο θα παρουσιάσω αφορά στον εκτοπισμό των Ελλήνων της Μαύρης Θάλασσα, φέρει τίτλο «Περί του εκτοπισμού των ελλήνων πολιτών, των πρώην ελλήνων πολιτών, οι οποίοι δεν φέρουν τη σήμερον την ελληνική υπηκοότητα και περί των πρώην ελλήνων πολιτών οι οποίοι έλαβαν τη σοβιετική υπηκοότητα».

Γράφει ο Μιχάλης Πάτσης (συγγραφέας, διδάκτωρ Φιλοσοφίας)*
Αποτελεί έγγραφο που έχει γίνει δεκτό από την Κεντρική Επιτροπή του «Πανενωσιακού Κομμουνιστικού Κόμματος» (Μπολσεβίκων), γνωστού και με την μεταγενέστερη ονομασία ΚΚΣΕ, ως απόφαση του Πολιτικού Γραφείου του παραπάνω κόμματος στις 17.05.1949. Ο Στάλιν ήταν ο ηγέτης που υπεδείκνυε την πολιτική της χώρας και πρωτοστατούσε στην εφαρμογή της.



Η απόφαση αυτή από τα αρχεία του RGASPI (Ρωσικά Κρατικά Κοινωνιολογικά και Πολιτικά Αρχεία) πρώτη φορά παρουσιάζεται γενικώς σε οποιαδήποτε γλώσσα.

Το κείμενο το απόφασης

«Έχοντας σκοπό το καθάρισμα των ακτών της Μαύρης Θάλασσας, καθώς και της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Γεωργίας, όπως και του Αζερμπαϊτζάν από τα πολιτικώς ύποπτα στοιχεία, το Πολιτικό Γραφείο της Κεντρικής Επιτροπής του Πανενωσιακού Κομμουνιστικού Κόμματος (Μπολσεβίκων) αποφασίζει:

1. Να ανατεθεί στο Υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας (σ. Αμπακούμοφ) να εκτοπίσει όλους τους έλληνες πολίτες, τους πρώην έλληνες πολίτες οι οποίοι δεν έχουν την παρούσα στιγμή υπηκοότητα και τους πρώην έλληνες πολίτες που έλαβαν σοβιετική υπηκοότητα, τους διαμένοντες στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, (την επαρχία του Κρασναντάρ και τις περιοχές της Κριμαίας, της Χερσώνας, του Νικολάεφ, της Οδησσού και του Ισμαηλίου), στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Γεωργίας, στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν, να εκτοπιστούν όλοι οι παραπάνω σε αιώνια εγκατάσταση (eew-ioe noceneHue, στο πρωτότυπο) στις περιοχές του Νοτίου Καζαχστάν και της Ντζαμπούλ της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Καζαχστάν, με την επίβλεψη των οργάνων του Υπουργείου Εσωτερικών».

2. Να επιτραπεί στους εκτοπιζόμενους να πάρουν μαζί τους όλα τα προσωπικά τους αντικείμενα αξίας, τα οικιακά αντικείμενα (ενδυμασία, οικιακά σκεύη, μικροεργαλεία για γεωργικές και βιοτεχνικές εργασίες), απόθεμα τροφών που διαθέτουν ως το βάρος των 1000 κιλών για κάθε οικογένεια.

3. Να ανατεθεί στο Υπουργείο Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΣΣΔ (στον σ. Κρουγκλόφ) η δημιουργία αλυσίδας – «κονβόι» μεταφοράς για τους εκτοπιζόμενους, η μετακίνηση τους με τους σιδηροδρόμους και ο έλεγχος των στις τοποθεσίας της νέας μετεγκατάστασης, στις περιοχές του Νοτίου Καζαχστάν και της Ντζαμπούλ της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Καζαχστάν, με σκοπό να αποκλειστεί η δυνατότητα αποδράσεων καθώς και η μέριμνα για την εγκατάσταση, την κατοικία και την τοποθέτηση τους σε εργασία.

Αντίγραφα παραδόθηκαν στους σ. Μπέρια, Αμπακούμοφ και Κρουγκλόφ».

Ο δρόμος της προσφυγιάς

Χιλιάδες Έλληνες σε συνθήκες φόβου μετακινήθηκαν από τις περιοχές της Μαύρης Θάλασσας προς το εσωτερικό του Καζαχστάν, όπως είχαν λάβει χώρα και προηγούμενες διώξεις της ίδιας δεκαετίας. Τα επιτρεπόμενα σκεύη και οι τροφές δεν ακολουθούσουν πάντα τους ξεριζωμένους, οι οποίοι βιαίως μετακινούνταν στο εσωτερικό της χώρας.

Σκοπός της δίωξης ήταν να αποξενώσει τους Έλληνες από τη γη και την περιοχή τους, προωθώντας συνθήκες οικονομικής και κοινωνικής εκμετάλλευσης προς τους φίλους(;) της ΕΣΣΔ στη Μαύρη Θάλασσα, αποστερώντας τη γη από τους φυσικούς δικαιούχους της, αφού οι Έλληνες ζούσαν πολλά χρόνια εκεί. Έτσι ο Στάλιν έκρινε πως θα μπορούσε να δημιουργήσει στην απέραντη χώρα του, συνθήκες αναγκαστικής μετεγκατάστασης για τους Έλληνες.

Άραγε αυτή την απόφαση, η οποία ήταν κατάφορα άδικη για τους ίδιους, θα μπορούσαν οι Έλληνες της ΕΣΣΔ να την προσβάλλουν στα δικαστήρια, θα μπορούσαν να διαμαρτυρηθούν και να έχουν αποτέλεσμα; Οι άνθρωποι δεν είχαν αυτό δικαίωμα και αναγκαστικά ήταν μοιραίο να ακολουθήσουν την απόφαση του ισχυρού, αν και ήταν άδικη.

Η Σοβιετική Ρωσία μετά το 1956 έζησε περίοδο ησυχίας και έτσι αυτοί οι Έλληνες είτε παραμένοντες στις νέες πατρίδες, σήμερα στο Καζαχστάν έχουν απομείνει κάποιες χιλιάδες Ελλήνων, είτε επιστρέφοντες στις εστίες τους μπόρεσαν και βρήκαν τη δυνατότητα να προοδέψουν, αν και είχαν πάντα στο υποσυνείδητό τους το στίγμα του πολίτη δεύτερης κατηγορίας.

Οι περισσότεροι από αυτούς τους Έλληνες έχουν επιστρέψει στην Ελλάδα, χωρίς να χάνουν τη σχέση τους με τη Ρωσία ή το Καζαχστάν, αφού όλοι αυτοί είναι ρωσομαθείς, κάτι που μαρτυρά για την ειρηνική ελληνική συνείδηση που μπορεί να συγχωρήσει ειλικρινά.

Θα σχολιάσω όμως τρία ζητήματα από την παραπάνω απόφαση που μου έκαναν εντύπωση:

1. Ο χαρακτηρισμός των Ελλήνων ως υπόπτων «πολιτικώς» στοιχείων.

Οι Έλληνες στην ΕΣΣΔ επί Στάλιν διώχθηκαν αρκετές φορές από το 1937-38 ως το 1949. Αυτή την εποχή αλλά και τις προηγούμενες βιώνουν στην ΕΣΣΔ τον ψευδεπίγραφο χαρακτηρισμό «ύποπτα πολιτικά στοιχεία», αν και ζούσαν τόσα χρόνια στη Ρωσία και στη Σοβιετική Ένωση και είχαν συμβάλει ολόπλευρα στην ενίσχυση της χώρας.

Δεν αιτιολογείται ο χαρακτηρισμός αυτός, εκτός ίσως από την παραδοχή πως οι μη σλαβικοί λαοί θα είχαν και διαφορετική αντιμετώπιση. Ο σοβιετικός πανσλαβισμός ξέρουμε όλοι πού οδήγησε – σήμερα κάθε σχεδόν σλαβικό έθνος αποστρέφεται την ΕΣΣΔ και δυστυχώς και την ίδια τη Ρωσία.

Αξίζει να σημειωθεί πως ακόμα και στην εποχή που υποτίθεται πως είχε ελαττωθεί ο ρόλος εννοιών όπως έθνος ή πατρίδα και εκείνοι κήρυτταν έναν δικό τους διεθνισμό, το έθνος έπαιζε σημαντικό ρόλο. Ο ίδιος ο Στάλιν είχε διατυπώσει τη θεωρία για «ειρηνικούς» και «επιθετικούς» λαούς, η οποία δεν εντάσσεται στις προγραμματικές διακηρύξεις του μαρξισμού.

Οι έλληνες δεν ήταν ένα έθνος για τους σοβιετικούς άρχοντες της εποχής που θα απολάμβανε ίσα δικαιώματα με άλλους, γι’ αυτό και διώχθηκαν και πολλές φορές την περίοδο 1937-1949. Η αποκατάσταση των διωχθέντων άρχισε μετά το θάνατο του Στάλιν και ιδίως μετά το 20ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ, το 1956.

Σήμερα εμείς άραγε θα πρέπει να θυμόμαστε το γεγονός αυτό, θα πρέπει τα ελληνικά κόμματα να έχουν θέσεις για τα παραπάνω γεγονότα εθνοκαθάρσεων στην ΕΣΣΔ ή θα πρέπει να το ξεχάσουμε; Θα πρέπει η αναζήτηση της αλήθειας να σταματά;

2. Διώξεις υπέστησαν όλοι οι Έλληνες.

Δεν υπήρχαν εξαιρέσεις. Και οι έλληνες κομμουνιστές διώχθηκαν την εποχή εκείνη στην ΕΣΣΔ, αφού και αυτοί που ήσαν μόνιμα εγκατασταθέντες στις παραπάνω περιοχές ήταν «ύποπτα στοιχεία». Μάλιστα έλληνες κομμουνιστές εκτελέστηκαν για θέματα που αφορούσαν στην ελληνική εθνική ταυτότητα προγενέστερα στην ίδια τη χώρα, το 1938, όπως η γνωστή περίπτωση του ποιητή Γιώργη Κωστοπράβ και χιλιάδων άλλων.

Είναι ενδεικτικό πως ενώ οι Έλληνες της ΕΣΣΔ χαρακτηρίζονται «πολιτικώς ύποπτα στοιχεία», όπως και άλλοι λαοί και έθνη της σοβιετικής αυτοκρατορίας, η χώρα θα υποδεχθεί την ίδια εποχή, το 1949, τους έλληνες πολιτικούς πρόσφυγες, τους ηττημένους του ελληνικού εμφυλίου.

Υπάρχουν μαρτυρίες πολιτικών προσφύγων πως οι έλληνες της Μαύρης Θάλασσας μετακινούνταν σε κλειστά εμπορικά βαγόνια και κάποιος συγγραφέας περιγράφει την εξής σκηνή: σε κάποια αποβάθρα σιδηροδρομικού σταθμού Έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες περιμένουν να επιβιβαστούν στο τρένο για την Τασκένδη και στο ίδιο τρένο, στα εμπορικά του βαγόνια να ταξιδεύουν ερμητικά κλειστά έλληνες από τη Μαύρη Θάλασσα.

Αυτό το «διπλό ταξίδι των Ελλήνων» αλλά με τον ίδιο προορισμό, θυμίζει κάπως την ιστορία της Ελλάδας στον εικοστό αιώνα. Οι Έλληνες της ΕΣΣΔ δεν έχουν ακόμα και σήμερα δικαιωθεί από το ρωσικό κράτος για τις εθνοκαθάρσεις, αυτό το λέω, γιατί η ελληνική διασπορά, έθετε ως πρόσφατα αυτό το ζήτημα.

3. Η εντολή του Στάλιν να εγκατασταθούν οι Έλληνες «αιωνίως» στο Καζαχστάν.

Αλήθεια, πώς μπορεί να ονομασθεί ο τρόπος σκέψης των ηγετών εκείνων όταν πιστεύουν πως μπορούν να ρυθμίζουν την τύχη των ανθρώπων «αιωνίως»; Πώς μπορεί να χαρακτηριστεί ο ηγέτης που πιστεύει πως αιωνίως μπορεί να τακτοποιήσει ένα θέμα.

Θα μπορούσε να ονομασθεί και θεολογικός ο τρόπος σκέψης, αφού θεωρούσαν τη Σοβιετική Ένωση χώρα στην οποία νόμιζαν πως θα εξουσιάζουν και θα διοικούν αιωνίως, αδιάλειπτα, και τους πολίτες της χώρας, υπηκόους ή πιστούς που έπρεπε να εκτελούν τις εντολές τους.

Όμως οι σοβιετικοί ηγέτες και ο Στάλιν ιδιαίτερα ήξεραν επιπλέον να χειρίζονται τους ανθρώπους. Πολιτική με τις μάζες γι’ αυτούς είναι η διαχείριση του φόβου, των ελπίδων, των επιθυμιών και του εγωισμού των πολιτών.

Ποιο είναι το κίνητρο για την ελληνική εθνοκάθαρση; Φαινομενικά το κίνητρο είναι εθνικιστικού χαρακτήρα, στο οποίο σημαντικό ρόλο παίζει ο διαχωρισμός των εθνών σε καλά και άσχημα. Βαθύτερα τα κίνητρα ήταν πολιτικά. Ο Στάλιν ήθελε να «τακτοποιήσει» με δικό του τρόπο τη ανθρωπογεωγραφία της χώρας, θεωρώντας πως αυτό ενδυναμώνει την εξουσία του.

Η Σοβιετική Ένωση λίγα χρόνια πριν πράγματι συνέβαλε καθοριστικά στην απελευθέρωση της Ευρώπης και στην απαλλαγή της ηπείρου από το ναζισμό. Αλλά στο εσωτερικό της χώρας οι ηγέτες της χώρας ακολουθούσαν μια πολιτική που οδηγούσε στην καταπίεση των εθνών και στην στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων των ανθρώπων.

*Το κείμενο αυτό δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΕΣΤΙΑ». Ο χάρτης που χρησιμοποιούμε στην ανάρτηση, είναι «οι Έλληνες της Ρωσίας και της Σοβιετικής Ένωσης», Επιμ. Ι. Χασιώτης. Εκδ. University Presses. Σελ. 630

ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΒΟΥΛΩΣΟΥΝ ΜΕΡΙΚΟΙ ΜΕΡΟΣ 2ον: ΑΥΤΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΝΕΚΡΟΙ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ ΑΝΙΣΤΟΡΗΤΕ ΓΙΩΡΓΟ ΚΥΡΙΤΣΗ – ΟΤΑΝ Ο ΛΕΝΙΝ ΕΓΙΝΕ Κ@ΛΟΣ ΚΑΙ ΒΡΑΚΙ ΜΕ ΤΟΝ… «ΕΘΝΑΡΧΗ» ΚΕΜΑΛ ΚΑΙ ΕΣΦΑΖΑΝ ΑΘΩΟΥΣ ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ

Η απάντηση με… αποδείξεις στον Γ. Κυρίτση που πρόσφατα είχε πει ότι ο κομμουνισμός δεν ευθύνεται για κανένα θάνατο Έλληνα. Ιδού οι αποδείξεις περί του αντιθέτου απέναντι στους ανιστόρητους μπολσεβίκους που αντί να ασχολούνται με τα τωρινά προβλήματα ρίχνουν την μπάλα στην εξέδρα αλλάζοντας την ατζέντα σε κάτι που ελάχιστα αφορά τους συνταξιούχους, τους μισθωτούς, τους ελεύθερους επαγγελματίες.

Ακούμε τελευταία κυρίως, τον Ταγίπ Ερντογάν να μιλά για «σύνορα της καρδιάς» (των Τούρκων), για εδάφη που κατακτήθηκαν με αίμα κλπ. Θα αναφερθούμε σήμερα, σε κάποια εδάφη της Τουρκίας που αποτελούν το 30% περίπου της έκτασής της και αποκτήθηκαν «στα χαρτιά». Στο τέλος του άρθρου, θα γράψουμε και λίγα πράγματα για το πώς παραδόθηκε η Ανατολική Θράκη στους Τούρκους, ένα τεράστιο θέμα στο οποίο θα επανέλθουμε μετά το Πάσχα.

Η Οκτωβριανή Επανάσταση – Η εκστρατεία στην Ουκρανία – Οι συνθήκες του Αλεξαντροπόλ και της Μόσχας
Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση (1917), η Ρωσία «αποσύρθηκε» από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και σταμάτησε τις εχθροπραξίες εναντίον της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Τότε όμως «… οι Σύμμαχοι νικηταί ευρέθησαν εις την ανάγκην να αναχαιτίσουν την προέλευσιν των Μπολσεβίκων εις τα εκκενούμενα παρά των Γερμανών εδάφη της Ρωσίας, δια να δοθεί ούτω καιρός για νέα δημιουργούμενα κράτη, η Πολωνία και η Τσεχοσλοβακία και ανασυγκροτηθούν τα καταστραφέντα κράτη της Ρουμανίας και της Σερβίας. Οι κίνδυνοι της Ευρώπης ήταν μέγιστοι…» (Δημ. Βακάς).

Αποφασίστηκε λοιπόν να σταλούν στην Ουκρανία και συγκεκριμένα στην περιοχή της Κριμαίας στρατεύματα για να ενισχύσουν τις αντικομμουνιστικές δυνάμεις που υπήρχαν εκεί. Ο φιλέλληνας Γάλλος πρωθυπουργός Κλεμανσό υποσχόμενος διπλωματική βοήθεια στη χώρα μας στα ζητήματα της Μικράς Ασίας και της Θράκης, ζήτησε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο να στείλει η Ελλάδα ένα Σώμα Στρατού στην εκστρατεία αυτή.
Ο Βενιζέλος δέχτηκε αν και έβλεπε ότι η συγκεκριμένη επιχείρηση ήταν ιδιαίτερα επικίνδυνη. Η εκστρατεία δεν ήταν καλά οργανωμένη, συμμετείχαν σ’ αυτή πολύ λιγότερες δυνάμεις απ’ ότι πιστευόταν αρχικά (12 γαλλικά τάγματα, αμφίβολης μαχητικής ικανότητας, ένα ρουμανικό σύνταγμα και δύο ελληνικές μεραρχίες). Το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα, με 23.551 άνδρες, έφτασε στην Οδησσό στις 21 Ιανουαρίου 1919.
Είναι γνωστή η αποτυχία της εκστρατείας αυτής και η επικράτηση των μπολσεβίκων. Στα τέλη Απριλίου 1919 αποχώρησε από την Κριμαία η ελληνική δύναμη, η οποία πολέμησε με μεγάλη γενναιότητα και είχε σοβαρές απώλειες: 398 νεκρούς και 657 τραυματίες.
Το κακό όμως για τη χώρα μας δεν σταμάτησε εκεί. Το νέο σοβιετικό καθεστώς συμμάχησε κατά της Δύσης με τους Τούρκους εθνικιστές οι οποίοι πολεμούσαν εναντίον της δυτικής κυριαρχίας αλλά και της Οθωμανικής (σουλτανικής κυβέρνησης) που είχε συνθηκολογήσει με τους Δυτικούς Συμμάχους.
Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ μπολσεβίκων και Τούρκων εθνικιστών (κεμαλικών) ξεκίνησαν τον Αύγουστο του 1920. Στις 19 Νοεμβρίου 1920, με τη Συνθήκη του Alexandropol, οι δυο πλευρές μοίραζαν την Αρμενία και αποκτούσαν κοινά σύνορα.

Να υπενθυμίσουμε ότι τον Ιούλιο του 1920, είχε υπογραφεί η Συνθήκη των Σεβρών, με την οποία γεννιόταν η Ελλάδα «των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών» ενώ την 1η Νοεμβρίου 1920, ο Βενιζέλος ηττήθηκε στις εκλογές που ο ίδιος προκάλεσε και τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου, μετά από δημοψήφισμα, επέστρεψε στην Ελλάδα, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος. Η εξέλιξη αυτή δυσαρέστησε τους Συμμάχους που άλλαξαν στάση απέναντι στη χώρα μας με τις γνωστές τραγικές συνέπειες.

Από τα τέλη Ιουλίου 1920, είχε αρχίσει η αποστολή όπλων και χρυσού σε πολύ μεγάλες ποσότητες από τους Σοβιετικούς προς τον Κεμάλ (M. Llewellyn-Smith, σελ. 297). Πρώτη αποστολή, όπως γράφει ο αείμνηστος Νεοκλής Σαρρής, έγινε με τον Χαλίλ Πασά που μετέφερε στους κεμαλικούς χρυσό αξίας 100.000 οθωμανικών λιρών. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, ο Γιουσούφ Κεμάλ (Τεγκισρέκ) παρέδωσε στον Κεμάλ 1.000.000 χρυσά ρούβλια.

Στις 16 Μαρτίου 1921, στη Μόσχα, υπογράφτηκε ανάμεσα στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας (Grand National Assembly of Turkey) και τη Ρωσική Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία (Russian Soviet Federative Socialist Republic – SFSR) η λεγόμενη Συνθήκη της Μόσχας (Treaty of Moscow) ή Συνθήκη Αδελφοσύνης (Treaty of Brotherhood).

Επικεφαλής της SFSR ήταν ο Βλαντιμίρ Λένιν και επικεφαλής της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας ήταν ο Κεμάλ Ατατούρκ. Να σημειώσουμε ότι ούτε η ΕΣΣΔ είχε ιδρυθεί τότε (αυτό έγινε το 1922) ενώ η διεθνώς αναγνωρισμένη τουρκική κυβέρνηση εκείνη την εποχή ήταν αυτή του σουλτάνου Μεχμέτ VI (6ου), ο οποίος είχε υπογράψει τη Συνθήκη των Σεβρών, που είχε αποκηρύξει ο Κεμάλ. Φυσικά, η επίσημη τουρκική κυβέρνηση δεν κλήθηκε στη Μόσχα.
Στο διαδίκτυο, ορισμένοι ταυτίζουν τη Συνθήκη της Μόσχας με τη Συνθήκη του Καρς που υπογράφτηκε αργότερα. Αυτό είναι εσφαλμένο. Η Συνθήκη του Καρς αποτελεί συνέχεια της Συνθήκης της Μόσχας αλλά ΔΕΝ είναι (η) ίδια μ’ αυτή!

Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Μόσχας, η Τουρκία παραχώρησε στη Γεωργία το Βατούμ και την περιοχή βόρεια του χωριού Σαρπ (Sarp) ενώ πήρε από τη Ρωσία το Καρς (το οποίο είχε περιέλθει στη Ρωσία το 1878 με τη Συνθήκη του Βερολίνου) και το Αρνταχάν. Παράλληλα, οι μπολσεβίκοι αναγνώρισαν την εθνικιστική ηγεσία υπό τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ως τη μόνη κυβέρνηση στην Τουρκία. Μεταφέρουμε αυτούσιο το τι γράφει στη συνέχεια η κορυφαία παγκοσμίως Εγκυκλοπαίδεια Britannica στη διαδικτυακή της έκδοση, στο λήμμα Treaty of Moscow, 1921.

«As a result of the treaty, the Soviets supplied the nationalists with weapons and ammunition which Turks used successfully in a war against Greece in 1921-22».

Κάνουμε μια πρόχειρη μετάφραση της παραγράφου.

«Ως (ένα) αποτέλεσμα της Συνθήκης, οι Σοβιετικοί προμήθευσαν τους εθνικιστές με όπλα και πυρομαχικά τα οποία οι Τούρκοι (τα) χρησιμοποίησαν με επιτυχία σε ένα πόλεμο ενάντια στην Ελλάδα το 1921-22».

Πρόκειται φυσικά για τη Μικρασιατική Εκστρατεία, όπου οι δυνάμεις του Κεμάλ, τροφοδοτούνταν με όπλα και πυρομαχικά από τους Σοβιετικούς. Δυστυχώς, δεν είναι μόνο αυτό. Στο δίτομο βιβλίο του «Η Ιστορία του Ελληνικού Στρατού (1833-1949)», ο Ιωάννης Παπαφλωράτος (τον οποίο ευχαριστούμε θερμότατα γιατί με ιδιαίτερη ευγένεια και προθυμία μας έδωσε την άδεια να χρησιμοποιήσουμε αποσπάσματα από το έργο του), αναφέρονται τα εξής: «Μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Μόσχας, παραδίδονται στους Τούρκους 10.000.000 χρυσά ρούβλια, από τα οποία τα 4.000.000 μεταφέρονται από τον Γιουσούφ Κεμάλ, τον Απρίλιο του 1921. Το 1.400.000 μεταφέρεται από τον Φρούνζε (Mikhail Vasilyerich Frunze) τον Δεκέμβριο του ιδίου χρόνου και η τελευταία αποστολή 3.500.000 παραδίδεται τον Μάιο του 1922. Δηλαδή συνολικά 11.000.000 χρυσά ρούβλια και 100.000 χρυσές οθωμανικές λίρες. Η βοήθεια αυτή αντιστοιχεί σε 80.000.000 περίπου τουρκικές χάρτινες λίρες της εποχής εκείνης» (Τόμος Ι, σελ. 649).

Ακολουθεί παραπομπή για τα παραπάνω στον μεγάλο Νεοκλή Σαρρή. Γράφει χαρακτηριστικά ο κ. Παπαφλωράτος: «Ο αείμνηστος πανεπιστημιακός προχώρησε έτι περαιτέρω προκειμένου να καταστήσει απολύτως κατανοητό το ύψος της βοήθειας των Μπολσεβίκων προς τον Κεμάλ». Για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος της ενίσχυσης, θα πρέπει να αναφερθεί ότι ο προϋπολογισμός του 1920 της κυβέρνησης της Άγκυρας ανερχόταν σε 63.018.354 λίρες Τουρκίας και του 1921 σε 79.160.058 λίρες Τουρκίας.

Με άλλη έκφραση η σοβιετική βοήθεια που παρασχέθηκε σε διάστημα λιγότερο από δύο χρόνια αντιπροσωπεύει ποσόν μεγαλύτερο από το σύνολο του ετησίου προϋπολογισμού της (κεμαλικής) Τουρκίας και το σύνολο των πολεμικών δαπανών δύο χρόνων!!!

Συνεχίζοντας, ο κ. Παπαφλωράτος γράφει:

«Μάλιστα, έχει υποστηριχθεί η άποψη ότι οι μισθοί των κεμαλικών αξιωματικών κατεβλήθησαν με χρήματα, τα οποία προήλθαν από τον Λένιν.

Παραπέμπει σχετικά στον συγγραφέα και Ακαδημαϊκό Τάσο Αθανασιάδη (1913 – 2006), ο οποίος είχε γεννηθεί στο Σαλιχλί της Μικράς Ασίας.

Αυτά ήταν λοιπόν ήταν τα… συμπαρομαρτούντα (επακόλουθα, συνέπειες) της Συνθήκης της Μόσχας, η οποία είναι μάλλον άγνωστη στη χώρα μας. Ας ελπίσουμε ότι στα αρμόδια Υπουργεία είναι γνωστή, τουλάχιστον στα πρόσωπα που πρέπει να τη γνωρίζουν.

Υπάρχει όμως και συνέχεια όπως αναφέραμε παραπάνω.

Είναι η Συνθήκη του Καρς (Treaty of Kars) η οποία υπογράφτηκε στις 13 Οκτωβρίου 1921 στην τουρκική, σήμερα, πόλη Καρς και (επι)κυρώθηκε στο Ερεβάν, την πρωτεύουσα της Αρμενίας στις 11 Σεπτεμβρίου 1922.,

Η Συνθήκη του Καρς

Η Συνθήκη αυτή, είναι μια συνθήκη ειρήνης, που υπογράφτηκε ανάμεσα στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας και τις Δημοκρατίες της Υπερκαυκασίας (Αρμενία, Γεωργία, Αζερμπαϊτζάν), με τη συμμετοχή του ρωσικού SFSR. Καθορίζει τα σύνορα ανάμεσα στην Τουρκία και τις Δημοκρατίες αυτές, οι οποίες εντάχθηκαν στην (τέως) ΕΣΣΔ τον Δεκέμβριο του 1922. Αποτελεί, κατά κάποιον τρόπο, διάδοχη της Συνθήκης της Μόσχας.

Να σημειώσουμε, ότι η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας, το 1923 ανακήρυξε τη Δημοκρατία της Τουρκίας.
Όλες οι περιοχές που αποδόθηκαν στην Τουρκία, είχαν καταληφθεί από τη Ρωσία στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877-1878, εκτός από την περιοχή Surmali που ανήκε στο Ιράν και προσαρτήθηκε στη Ρωσία με τη Συνθήκη του Turkemenchay (1828), μετά τον τελευταίο Ρωσοϊρανικό πόλεμο (1826-1828).

Μια ακόμα, τέως ρωσική πόλη, που δόθηκε στην Τουρκία, ήταν το Olti. Επίσης δόθηκαν στη γείτονα: η λίμνη Childir, τα ερείπια της Ani(αρχαία πρωτεύουσα της Αρμενίας που καταστράφηκε από σεισμό το 1319), το Αραράτ, τα ορυχεία αλατιού του Kulp(Τuzluka) καθώς και η πόλη Igdyr. Της δόθηκε επίσης ο λεγόμενος Διάδρομος του ποταμού Αράς , μια στενή λωρίδα γης ανάμεσα στους ποταμούς Aras και Lower Karasu.

Οι Αρμένιοι ζήτησαν για ιστορικούς και συναισθηματικούς λόγους να τους δοθεί το Ανί και το Κουλπ, το οποίο θεωρούνταν αναπόσπαστο μέρος της Υπερκαυκασίας.

Οι Τούρκοι όμως «πατώντας» πάνω στη Συνθήκη της Μόσχας δεν δέχτηκαν τα αιτήματα των Αρμενίων. Ένταση δημιουργήθηκε και ανάμεσα στην Τουρκία και το Ιράν (πρωτοφανές περιστατικό, η Τουρκία να έχει προβλήματα με τους γείτονες της…), για το Surmali και τον διάδρομο του Αράς. Τελικά, μετά από συνάντηση του Reza shah και του Ατατούρκ το 1934, οι περιοχές έμειναν οριστικά στην Τουρκία, η οποία παραχώρησε ως αντάλλαγμα στο Ιράν κάποια εδάφη νοτιότερα.
Προσπάθεια ακύρωσης της Συνθήκης του Καρς

Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η (τέως) ΕΣΣΔ, υπερδύναμη πλέον και με τον Στάλιν ηγέτη (να θυμίσουμε ότι η Τουρκία πήγε με το μέρος των νικητών του πολέμου λίγο πριν τη λήξη του, ενώ στη διάρκειά του παρέμεινε αμέτοχη, χαρακτηριζόμενη μάλιστα πανάξια «επιτήδειος ουδέτερος») ζήτησε από τους Τούρκους να επιστρέψουν τις επαρχίες Καρς, Αρνταχάν και Αρντβίν (7 Ιουνίου 1945). Οι Τούρκοι αρνήθηκαν, ακολούθησε παρέμβαση από τις Η.Π.Α. και τη Μ. Βρετανία, με την οποία αντιτάχθηκαν στις σοβιετικές εδαφικές διεκδικήσεις. Τελικά η ένταξη της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ και ο θάνατος του Στάλιν το 1953 έδωσαν τέλος στις απαιτήσεις της ΕΣΣΔ.

Η Συνθήκη του Καρς, ήρθε στην επιφάνεια το 2016, όταν Ρώσοι βουλευτές, ζήτησαν από τον Βλαντιμίρ Πούτιν να ακυρώσει τη Συνθήκη της Μόσχας και κατ’ επέκταση, τη Συνθήκη του Καρς. Αυτό έγινε με αφορμή την κατάρριψη του ρωσικού Sukhoi Su-24 το Νοέμβριο του 2015 από τους Τούρκους.

Διαβάσαμε στο διαδίκτυο, καθώς δεν υπάρχει κάποιο βιβλίο που να αναφέρεται στις Συνθήκες της Μόσχας και του Καρς, ότι αυτές για να ισχύουν πρέπει να ανανεώνονται κάθε 25 χρόνια. ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ ΜΕΡΗ. Δηλαδή, το 2021, οι Συνθήκες πρέπει να ανανεωθούν.

Ποιες χώρες όμως θα τις ανανεώσουν; Η Τουρκία σίγουρα και η Ρωσία (ως διάδοχος χώρα της ΕΣΣΔ, όπως έγινε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε.;). Ή οι χώρες της Υπερκαυκασίας; Η Αρμενία, σίγουρα θίγεται από τις Συνθήκες αυτές, η Γεωργία δεν έχει και ιδανικές σχέσεις με την Τουρκία, αλλά πήρε το Βατούμ το 1921-1922 και τέλος το Αζερμπαϊτζάν που είναι στενά συνδεδεμένο με την Τουρκία. Εδώ θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν κάποιοι διεθνολόγοι ή κάποιοι υπεύθυνοι από το ΥΠΕΞ.

Μήπως ο Ερντογάν, πιεζόμενος στον Βορρά από την επικείμενη ανανέωση ή μη των Συνθηκών Μόσχας-Καρς το 2021 και στο νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας του από τους Κούρδους , ως αντίβαρο, πιέζει τη χώρα μας με παράλογες και έξω από τη Συνθήκη της Λωζάνης (1923) διεκδικήσεις;

Οι συμφωνίες Γάλλων και Ιταλών με τους Τούρκους Κεμαλικούς το 1921

Φυσικά, δεν ήταν ο μοναδικός λόγος για τη μικρασιατική καταστροφή του 1922 η βοήθεια των μπολσεβίκων στον Κεμάλ. Ο εσωτερικός διχασμός και η επάνοδος του Κωνσταντίνου ήταν ένας βασικός λόγος όπως και η μεταστροφή της στάσης Γάλλων και Ιταλών υπέρ της Τουρκίας. Με τη Συνθήκη της Άγκυρας ή Συνθήκη Φραγκλέν Μπουϊγιόν (20/10/1921), οι Γάλλοι παραβιάζονται προηγούμενες Συνθήκες των μελών της Αντάντ προχώρησαν σε υπογραφή Συνθήκης με ΜΗ ΝΟΜΙΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ.

Ανάμεσα στους όρους αυτής της Συνθήκης, ήταν η εκκένωση της Κιλικίας από τα γαλλικά στρατεύματα και η παράδοση μεγάλης ποσότητας οπλισμού του στρατού της Γαλλίας που βρισκόταν εκεί στους Τούρκους, αν και οι Γάλλοι γνώριζαν ότι αυτά θα χρησιμοποιούνταν εναντίον των Ελλήνων.

Είχε προηγηθεί, την άνοιξη του 1921, ιταλοτουρκική συμφωνία (Σύμφωνο Sforza-Bekin Sami), με την οποία οι Ιταλοί κεφαλαιούχοι αποκτούσαν δικαίωμα προτεραιότητας στα σαντζάκια Αττάλειας, Μούλγου και Μποντούρ και η Ιταλία όφειλε να υποστηρίξει την απόδοση της Θράκης και της Σμύρνης στην Τουρκία, να αποσύρει τα στρατεύματά της από τη Μικρά Ασία και έδινε την άδεια στους κεμαλικούς να προμηθευτούν πολεμικό υλικό από την ιταλική ζώνη στην Αττάλεια.
Μάλιστα, ο Ατατούρκ απέφυγε να επικυρώσει τη Συνθήκη αυτή (σε ό, τι ήταν να δώσει προφανώς…), προσδοκώντας αναθεώρηση των όρων της στο μέλλον!

Οι Βρετανοί κράτησαν σαφώς καλύτερη στάση, ιδιαίτερα λόγω του φιλέλληνα Υπουργού λόρδου Κόρζον (Curson) ο οποίος σχεδόν πάντα, υπερασπιζόταν τις θέσεις της χώρας μας.

1922-03-700x406

Ανατολική Θράκη – Το τρίγωνο του Κάραγατς

Αυτά τα στοιχεία μπορέσαμε να βρούμε για τις Συνθήκες της Μόσχας και του Καρς. Μάλλον δεν ίδρωσαν και πολύ οι Τούρκοι για να πάρουν το 30% της σημερινής έκτασης της χώρας τους…

Κάτι ανάλογο, σε βάρος της Ελλάδας, έγινε με την υπογραφή της ανακωχής των Μουδανιών (28 Σεπτεμβρίου 1922), με την οποία υποχρεώθηκε η χώρα μας να εγκαταλείψει την Ανατολική Θράκη (από την Τσατάλτζα ως την ανατολική όχθη του ποταμού Έβρου. Χαρακτηριστικά, ο Ισμέτ πασάς (μετέπειτα Ισμέτ Ινονού) είπε στον Ατατούρκ: «Οι Γιουνάν (Έλληνες) μας χαρίζουν την ανατολική Θράκη!».

Με το σοβαρό αυτό θέμα όπως και με την παραχώρηση του Τριγώνου του Καραγάτς, έκτασης 24.000 τ.μ. με μεγάλη οικονομική και στρατιωτική σημασία, στους Τούρκους, ως αντάλλαγμα για τις πολεμικές αποζημιώσεις που ζητούσαν οι γείτονες μετά τη μικρασιατική καταστροφή, θα ασχοληθούμε σε ξεχωριστό άρθρο.
Είναι η πρώτη φορά που δώσαμε έδαφος αντί για χρήματα. Μετά την Επανάσταση του 1821, μέρος του δανείου που είχε πάρει η χώρα μας (12.531.164 από 60.000.000 φράγκα) δόθηκε στην Τουρκία για την παραχώρηση της Φθιώτιδας… (Νικόλαος Π. Σοϊλεντάκης, «Ιστορία του Θρακικού Ελληνισμού»).

Ας ελπίζουμε ότι έχουν γνώση οι φύλακες και θα την εμπλουτίσουν μετά από αυτά τα άρθρα…

Πηγή: grothia.gr